Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống (sinh học 9) vấn đề góp phần bảo vệ môi trường đối với học sinh thcs
1.
Tên
tình huống:
“VẬN DỤNG CÁC KIẾN THỨC
MÔN SINH HỌC, HÓA HỌC, LÝ HỌC, GDCD TRONG VẤN ĐỀ GÓP PHẦN BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐỐI
VỚI HỌC SINH THCS”
2.
Mục
tiêu giải quyết tình huống:
Bằng
những kiến thức môn học như: Sinh học, Hóa học, Lý học, GDCD và kiến thức thực
tế để thuyết trình, hùng biện cho các bạn thấy được tác hại của môi trường bị ô
nhiễm đã và đang hủy hoại môi trường sống, hủy hoại hệ sinh thái, hủy hoại chất
lượng cuộc sống của nhân loại và đe dọa nguồn tài sản vô cùng quí giá của con
người – đó là sự sống của con người.
3.
Tổng
quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống:
Tham
khảo trên các báo chí, kênh hình và thực tế về tình hình thiên tai đang xảy ra
thường xuyên, tình hình về sự ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng hiện
nay.
4.
Giải
pháp giải quyết tình huống:
Tìm
hiểu về hậu quả của môi trường sống bị ô nhiễm, mà cụ thể là tác hại của các
tác nhân lí học, hóa học và sinh học có trong tự nhiên đối với sức khỏe con người
-> đột biến gen, đột biến nhiễm sắc thể -> gây hậu quả nghiêm trọng là dẫn
đến các bệnh tật di truyền, có thể tử vong. Tác hại của môi trường ô nhiễm dẫn
đến thiên tai, lũ lụt, khí hậu trái đất nóng lên -> băng tan -> nước biển
dâng cao…
Dưới
hình thức thuyết trình, hùng biện để cho học sinh thấy rõ hậu quả nghiêm trọng
khi môi trường sống bị ô nhiễm, từ đó học sinh có ý thức và đề ra được các biện
pháp phù hợp với lứa tuổi của mình để góp phần bảo vệ môi trường sống.
5.
Thuyết
minh tiến trình giải quyết tình huống:
Ô
nhiễm môi trường là một đề tài nóng, rất nóng trong xã hội ngày nay. Thực trạng
môi trường sống của Việt
Ô
nhiễm môi trường xuất hiện ở tất cả các nơi trên thế giới, chỉ khác là các mức
độ khác nhau, riêng ở Việt
Nước
ta đang trong quá trình hội nhập và phát triển, song song với sự tiến hóa của
khoa học kỹ thuật, sự phát triển của kinh tế xã hội, cũng như việc lạm dụng quá
mức các nguồn tài nguyên… con người đã làm cho môi trường sống của chính mình bị
thay đổi và ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Ô
nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe của con người và sinh vật trên trái đất,
nó pha loãng độ tinh khiết của tài nguyên thiên nhiên. Nếu chúng ta làm ô nhiễm
một phần hệ sinh thái (không khí, nước, đất…) gây mất cân bằng trong tự nhiên.
Mưa
axit ngấm vào đất làm đất “vô dụng” đối với sự sinh trưởng và phát triển của
cây.
Sự
hiện diện của tầng ozone trong tầng lớp trên của khí quyển là cần thiết để bảo
vệ con người và sinh vật khỏi các tia cực tím của mặt trời. Tuy nhiên ô nhiễm
không khí làm tầng khí ozone trong khí quyển thấp dẫn đễn có hại cho con người
và sinh vật.
Ô
nhiễm nước biển ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của thực vật thủy sinh. Cá và
các sinh vật thủy sản phụ thuộc vào các nhà máy thức ăn này. Quang hợp của thực
vật thủy sinh giảm sút làm ảnh hưởng xấu đến sự cân bằng hệ sinh thái đại
dương.
Ô
nhiễm đất làm tăng hàm lượng các chất độc hại trong đất -> ảnh hưởng đến cây
trồng -> ảnh hưởng đến con người. gây các bệnh tật di truyền, ung thư… Ngoài
ra, ô nhiễm đất gây thiệt hại cho não trong giai đoạn phát triển của trẻ em.
Nhiễm độc chì, thủy ngân làm hư thận. Thuốc trừ sâu làm hại gan do thuốc trừ
sâu qua thực phẩm xâm nhập vào cơ thể.
Ô
nhiễm nguồn nước đẫn đến các bệnh cho con người như: thương hàn, viêm gan, viêm
dạ dày, tiêu chảy, viêm não, giun đũa. Vấn đề hô hấp, phát ban da là một trong
số những vẫn đề khác của sức khỏe do ô nhiễm nước.
Vẫn
đề sức khỏe do ô nhiễm không khí chủ yếu là liên quan đến đường hô hấp: viêm phế
quản, hen suyễn… làm giảm chức năng của phổi. Ngoài ra còn gây nên các bệnh
chóng mặt, đau đầu, vấn đề về tim mạch, thậm chí chết sớm trong những trường hợp
nặng. Hiệu ứng nhà kính làm thủng tầng ozone, làm tia cực tím chiếu xuống trái
đất, gây ung thư da.
Hầu
hết các con sông ở nước ta đang bị chết dần chết mòn vì bị ô nhiễm.
Ở
Hà Nội, các hồ lớn nhỏ, các sông rãnh trong các thành phố thì bị ô nhiễm trầm
trọng (sông Tô Lịch…). Nồng độ bụi và các loại khí độc lớn gấp vài lần đến vài
chục lần cho phép. Nghiêm trọng hơn cả là lượng rác thải khổng lồ mà hàng ngày
người dân thải ra tràn lan khắp nơi. làm ô nhiễm đất, nước và làm mất mỹ quan
thành phố.
Vậy
nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường từ đâu? Khách quan và chủ quan đều có.
Nguyên
nhân khách quan: Sự gia tăng dân số, sự phát triển của xã hội kéo theo sự phát
triển của các ngành công nghiệp, nông nghiệp và các ngành kinh tế liên quan.
Dân số phát triển làm nhu cầu tiêu dùng tăng -> rác và khí thải tăng. Kinh tế
phát triển làm các ngành công nghiệp phát triển -> lượng rác, khí, nước thải
tăng.
Nguyên
nhân chủ quan: Sự yếu kém trong quản lý của các nhà lãnh đạo, của các cơ quan,
công ty: ví dụ như công ty Vedan đã thải trực tiếp nước thải ra môi trường liên
tục trong 14 năm…. Sự qui hoạch các khu
công nghiệp không quan tâm và bỏ quên yếu tố môi trường. Lợi nhuận được đặt lên
trên sức khỏe cộng đồng và môi trường sống. Chính điều này là nguyên nhân làm ô
nhiễm môi trường ngày càng phổ biến và nghiêm trọng. Các doanh nghiệp chỉ chú
tâm đến lơi nhuận không quan tâm đến môi trường sống xung quanh, không đầu tư
cho việc xử lý rác, khí và nước thải. Bên cạnh đó, ý thức của người dân chưa
cao, vứt rác, xả nước thải tràn lan, bừa bãi…
6. Ý nghĩa của việc giải quyết
tình huống
Tình
huống và cách giải quyết tình huống nêu lên ý nghĩa:
Để
các bạn học sinh nói riêng và toàn xã hội nói chung nhận thức được hiểm họa của
môi trường bị ô nhiễm đối với cuộc sống của nhân loại trên toàn thế giới.
Ngoài
ra còn có ý nghĩa nữa là chính các bạn học sinh sẽ là những tuyên truyền viên để
mọi người trong gia đình, bạn bè và ngoài xã hội hiểu được rõ hơn về hiểm họa
này. Đó chính là mục tiêu mà chương trình hướng đến. Hãy chung tay bảo vệ môi
trường sống, bảo vệ Trái Đất, chính là bảo vệ cuộc sống của tôi, cuộc sống của
bạn, của mọi người trên Trái Đất này !