1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Phát triển tư duy cho trẻ
4-5 tuổi bằng các trò chơi từ nguyên vật liệu mở.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo Dục.
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu:
5 Mô tả
bản chất của sáng kiến:
5.1/
Tính mới
Phát triển tư duy cho trẻ là một trong những nội dung quan trọng,
luôn được sự quan tâm của ngành giáo dục. Vì tư duy là yếu tố nền tảng cho việc phát triển khả năng
sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.Trẻ ở độ tuổi mầm non là
giai đoạn mà não bộ của trẻ đang phát triển nhiều nhất, các tế bào thần kinh
cũng được vận dụng tối đa, điều này giúp trẻ có thể tự có những suy nghĩ của
riêng mình. Càng tư duy và sáng tạo nhiều ở độ tuổi này, khả năng sáng tạo của
trẻ sẽ càng được phát huy một cách tối đa khi lớn hơn ở những giai đoạn sau.
Nên việc biết cách phát triển tư
duy cho trẻ trong giai đoạn này là rất quan trọng.
Vào thời kì này, cho trẻ
chơi những trò chơi phát triển tư duy thông minh là
hữu ích và quan trọng nhất. Càng chơi nhiều những trò chơi tư duy, trẻ sẽ càng
suy nghĩ tìm tòi. Điều này khiến cho trẻ có thể trở thành người có chỉ số
Bản thân tôi là một giáo
viên có những năm kinh nghiệm đứng lớp giảng dạy qua quá trình tổ chức các hoạt
động, tôi đã quan sát và thấy rằng các cháu chưa phát huy được tư duy và trí
tưởng tượng, chưa tập trung suy nghĩ, cô đặt câu hỏi chưa phát triển tư duy cho
trẻ, tốn kém về đồ dùng. Ñieàu naøy ñaõ
thuùc ñaåy toâi laøm sao ñeå phaùt trieån tö duy cho chaùu moät caùch hieäu
quaû, phaùt huy heát khaû naêng saùng taïo vaø töôûng töợng cuûa trẻ. Do ñoù toâi
ñaõ luoân tìm toøi, thöïc hieän aùp duïng nhieàu bieän phaùp, phöông phaùp giúp trẻ phát triển tư duy vaø cuoái
cuøng toâi ñaõ tìm ra phương phaùp tâm đắc đó là“Phaùt trieån tö duy cho treû 4 - 5
tuoåi baèng caùc troø chôi töø nguyên vật liệu mở”
5.2 nội dung sáng kiến.
Biện pháp 1:
Phát triển tư duy cho trẻ bằng các trò chơi từ những nắp chai.
Mục đích:
Phát triển tư duy trực quan hình ảnh,
khả năng tri giác, so sánh, phân loại ở trẻ.
Hình ảnh ở trẻ óc sáng tạo, khả năng tưởng tượng.
Chuẩn bị:
Để thực hiện trò chơi này tôi chuẩn bị trai với nhiều
màu sắc, kích cỡ ( nắp chai nước suối giữa chai nước ngọt ...)
Cách chơi:
Cô để ra nhiều nắp chai với nhiều màu sắc, cô có thể
trò chuyện với trẻ về các nắp chai đó , cho trẻ nêu ý tưởng của mình: Con làm
gì với những nắp chai đó?
Cho trẻ xếp sắp xếp các nắp chai thành bông hoa, thành
đường đi, thành con vật...
Tùy vào khả năng của trẻ mà cô đưa ra yêu cầu chơi có
chuẩn bị trẻ nhanh cô cho cháu xếp các hình phức tạp theo sự sáng tạo, trẻ chậm
cho cháu xếp các hình đơn giản.
Trò chơi này có thể chơi theo nhóm hoặc cá nhân, có
thể tổ chức cho trẻ chơi ở mọi chủ đề: động vật, giao thông, thực vật ...
Thích hợp ở
mọi thời điểm chơi: Giờ hoạt động có chủ đích, hoạt động góc, hoạt động ngoài
trời, giờ trả trẻ...
Bé xếp hình bông hoa
Với
những nắp chai nước ngọt, cô hướng dẫn
cháu xếp hình: Có thể xếp con vật , bông
hoa, hoặc cho cháu thành ngôi nhà cao
tầng, thành các hình học. Khi cho cháu xếp ngôi nhà sẽ giúp cháu ren được kỹ năng xếp chồng cùng với khéo léo của đôi bàn tay, bé
phải nhàng từ từ đặt những nắp chai cạnh nhau thành hàng dài, sau đó tiếp tục chồng những
nắp chai lên nhau để tạo độ cao cho nhà cao tầng. Nếu bé không đặt cạnh nhau.
Với những nắp chai này, cô có thể cho cháu đặt nắp chai lên tờ giấy rồi cho
cháu vẽ theo Ý thích: Có thể là con chuồn chuồn, con bướm hoặc vẽ hoa.
Con thỏ
Con chim
Con
gấu Con
gà trống
Bé
dùng nắp chai để xếp thành bông hoa và các con vật
Cháu xếp nhà
cao tầng
Cháu vẽ bông hoa, con bướm, con ong
Biện pháp 2: Phát triển tư duy cho trẻ
bằng các trò chơi từ chiếc ống hút.
Mục đích:
Phát
triển khả năng tưởng tượng, tư duy trực quan hình ảnh cho trẻ.
Trẻ
biết tạo ra những đồ vật, hình học theo tưởng của mình.
Phát
triển trí tưởng tượng, tính cẩn thận, sự khéo léo của đôi bàn tay.
Chuẩn bị: Ống hút
Cách chơi:
Với
những chiếc ống hút cô tổ chức cho cháu xếp hình Ngôi nhà, Chiếc quạt, hoặc có
thể uốn ống lại tạo thành hình vuông, hình tam giác, hay sâu chuỗi các sợi dây chuyền hoặc vòng đeo tay ...
Trò
chơi được thực hiện hay tổ chức cho trẻ tùy vào khả năng và vốn kinh nghiệm của
bé mà cô đưa ra yêu cầu chơi và chọn đề tài chơi cho phù hợp
Chaùu xeáp hình ngoâi
nhaø, uoán hình tam giaùc, saâu chuoãi thaønh voøng
Lưu
ý: Thì cháu sếp
hình ngôi nhà hay chiếc quạt. Là trẻ đã Phát triển trí tưởng tượng và tư duy
trực quan hình ảnh (trẻ tư duy ngầm
trong đầu những hình ảnh, vật mà trẻ thích và muốn tạo hình, sau đó mới thực
hiện hành động xếp thành sản phẩm.
Biện
pháp 3: Phát triển
tư duy cho trẻ bằng các trò chơi từ
những chiếc ly nhựa
Mục
đích.
Với trò chơi này giúp cháu Phát triển kỹ
năng xếp chồng và sự khéo léo của bàn tay, phát triển tư duy trực quan hình
ảnh, tư duy trực quan hành động cho trẻ
Chuẩn
bị:
Các Ly nhựa,Giấy màu cắt tai, mắt,
miệng, hoa...
Cách
chơi:
Cô cho trẻ xem hình ảnh các nhà cao tầng
Trò chuyện và đàm thoại với các cháu
Đố các con biết tranh vẽ gì?
Các ngôi nhà này như thế nào?
Cô gợi Ý cho trẻ sử dụng những ly nhựa
để xây nhà biết xếp các ly nhựa cạnh nhau rồi chồng Các ly nhựa lên nhau mới
tạo độ tao cho ngôi nhà, nếu bé đặt những chiếc ly nhựa chồng vào nhau nhà của
bé sẽ không cao và không đẹp, cho nên bé phải đặt những Ly nhựa xen kẽ và chồng
lên nhau mới tạo được độ cao và sự vững chắc cho nhà của bé hành động đó là (hành
động thử và sai từ đó phát triển tư duy trực quan hành động).
Lưu
ý: Trò chơi dành
cho trẻ bốn tuổi có thể chơi nhóm hoặc chơi cá nhân.
Chơi ở mọi chủ đề, chơi ở là chị vui,
chơi ngoài trời hoặc ở cuối giờ đều thích hợp.
Bước
1: Quan sát tranh
và biết cách tạo ra Sản phẩm
Con xem cô có bức tranh vẽ làm gì thế?
Con sẽ làm gì với những chiếc ly nhựa này?
Cô
trò chuyện với trẻ về các vật liệu và gợi ý cho trẻ cách thức làm thành sản
phẩm.
Bước
2: Cho cháu theo tiếng và gợi ý sáng tạo cho cháu.
Tổ chức cho bé hoạt động cùng với
vật liệu ly và giấy màu.
Cô tổ chức cho trẻ nêu ý tưởng và cô
hướng dẫn cho chị cách làm thành sản phẩm: Các con thấy con thỏ thế nào?
Nhóm trẻ có làm các đồ xịt cho tóc xây
dựng thì dán hoa, lá vào chiếc ly làm hàng giao, chơi ở góc thiên nhiên.
Nhóm trẻ có ý tưởng làm các con vật:
Cháu dán mắt, tai, miệng. Làm thành các con vật vào hoạt động văn học.
Kết thúc hoạt động: Cho trẻ sử dụng vào hoạt động tại các góc chơi
Trẻ xếp theo thứ tự Trẻ xếp
chồng lên nhau
Trẻ
dán thành các con vật theo trí tưởng tượng
Đề suất hướng chơi:
Trò chơi có thể tổ chức chơi ở các chủ
đề vui Trung thu, động vật.
Đưa trò chơi vào các hoạt động kể truyện
sáng tạo, góc âm nhạc.
Trẻ chơi theo tập thể: Phối hợp với nhau
để tạo ra sản phẩm.
Ly nhựa cũng tạo ra nhiều hình thức, đa
dạng về cách chơi, đưa vào chơi ở các góc chơi, sân chơi, trong giờ hoạt động
có chủ đích.
Trẻ nhanh cô cho cháu tạo ra con vật
trong hoạt động văn học phải cho cháu xếp thành hàng rào, chậu chậu cây ở các góc...
Biện
pháp 4: Phát triển tư duy cho trẻ bằng các trò chơi tu những chiếc lá.
Mục
đích:
Qua trò chơi triển tư duy trực quan hình
ảnh cho cháu.
Rèn luyện sự khéo léo của đôi bàn tay,
óc tưởng tượng và sáng tạo cho cháu.
Chuẩn
bị:
Các loại lá cây đủ hình dạng kích thước.
Cách
chơi:
Bước
1: Quan sát tranh
và hướng ra sản phản.
Cô trò chuyện với trẻ về chiếc lá xanh.
Chiếc lá này có dạng hình gì?
Cô cho cháu xem tranh.
Bây giờ các con sẽ làm gì với lá này
đây?
Bước
2: Cho cháu tạo sản
phẩm theo Ý thích.
Tổ chức cho cháu hoạt động.
Cho trẻ xem lại tất cả những chiếc lá để
trẻ tạo ra sản phẩm?
Cho cháu tạo sản phẩm theo ý thích
Cô cho cháu làm dây chuyền vòng
tay...Xếp các sự tưởng tượng của mình.
Bước
3: Cô gợi ý sáng
tạo
Con đã thấy chú gà ở nhà rồi, bây giờ ta
sẽ xếp những chú gà đó nha.
Con đã thấy máy bay chưa, chiếc máy bay
bên trên là như nào?
Cô cho cháu tạo vào tên sản phẩm: Máy
bay, con vật, hoa, con sâu...
Đề
cấp hướng chơi:
Trò chơi chơi ở hoạt động góc, hoạt động
ngoài trời, trẻ chơi cá nhân.
Trẻ nhanh: Cho hình sáng tạo.
Trẻ: xếp các hình đơn giản, tạo theo nét
vẽ sẵn
Mở rộng hướng chơi:
Giáo viên có thể cho cháu dùng lá cây
tạo thành thuyền là xuống nước..
Làm thín ghiệm vật nổi chìm với những chiếc lá.
Cháu dùng lá cây
để xếp thành các con vât
Trò
chơi từ con ốc.
Mục
đích:
Phát triển cho trẻ tư duy trực quan hình
ảnh.
Đèn đôi bàn tay khéo léo, óc tưởng tượng
cho trẻ.
Chuẩn
bị.
Một số Lại vỏ khác nhau.
Cách
chơi:
Bước một quan sát tranh và được tạo ra
sản phẩm.
Cho cháu xem tranh.
Đàm thoại về các con vật.
Con chuồn chuồn có những đặc điểm gì?
Cánh con bướm bướm có dạng hình gì ?
Vậy chúng ta có thể làm ra những con vật
yêu thích từ Những vỏ ốc này không
Tổ chức cho trẻ tạo những con vật mà trẻ
thích từ các vỏ ốc: con chuồn chuồn, con bướm, hoa, con sâu...
Bước
2: Cho cháu xếp
theo ý thích.
Con thấy các con vật trong bức tranh
rồi, bây giờ chúng ta cùng nhau tạo ra các con vật nhé.
Chúng ta có thể xếp các con ốc thành
vòng tròn, đường thẳng, hình tam giác, hình chữ nhật...
Bước
3: Cô gợi ý sáng tạo cho cháu.
Cô cho cháu xếp theo sự gợi Ý. Con bướm
bướm có cánh như thế nào? Con chuẩn chuồn cánh ra sao? Ngoài ra các con có thể
xếp bông hoa, chiếc lá...
Cô
cho cháu tạo ra sản phẩm và gọi tên các sản phẩm đó. Giáo viên có thể tổ chức
cho cháu chơi ở gần chiều hoạt động chung, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc.
Hình thức chưa ra trận: chơi theo nhóm,
cá nhân.
Trẻ nhanh cho sếp sáng tạo, trẻ. Xếp
theo nét vẽ sẵn, hoặc xếp các hình đơn giản.
Mở
rộng hướng chơi cho cháu.
Trẻ có thể sử dụng các loại ốc chơi ở
góc bán hàng (Cửa hàng hải sản), hoạt động tạo hình (Sâu vỏ ốc tạo vòng tay,
vòng cổ...), góc toán học ( Phân loại út theo kích thước, hình dạng to nhỏ).
Cháu xếp hình con bướm và hoa
Ngoài
một số trò chơi này còn có một số trò chơi nữa nhằm phát triển tư duy khái quát
hóa như trò chơi: phân loại rác, trò chơi phân loại vỏ ốc (rác dễ phân hủy và
rác không phân hủy, ốc to ốc nhỏ)...
Trò chơi phát triển tư duy trực quan
hành động như: lắp nắp vào lọ (Cô để ra nhiều nắp lọ và các loại lọ to nhỏ, cho
cháu lắp, khi lắp cháu sẽ thử và chọn đúng nắp để lắp cho đúng).
Cháu
dùng vỏ sò, ốc, xếp thành con bướm
Do đó tôi cần chú ý đến những vấn đề như sau:
Nguyên vật liệu dễ tìm và an toàn (Các
loại nắp chai nhựa, ống hút, các ly nhựa, các loại vỏ ốc hến...)
Các vật liệu dễ áp dụng vào các trò
chơi, có thẩm mỹ: Màu sắc đẹp.
Các trò chơi có thể dựa vào các hoạt
động khác nhau như: hoạt động có chủ đích, hoạt động vui chơi, hoạt động ngoài
trời...
Muốn làm được việc này giáo viên cần
phải định hướng các trò chơi cho cháu, các tổ chức chơi như thế nào, hình thức
làm sao cho sinh động?Tổ chức như thế nào để cháu hứng thú khi chơi?
Trên cơ sở đó giáo viên cần tổ chức
và hướng dẫn cháu cách chơi.tùy vào trò chơi mà quy định thời gian hoặc có thể
không quy định về thời gian.
Ví dụ như: trò chơi tĩnh có trò chơi không quy định về
thời gian để các cháu tự tìm tòi cách giải quyết trò chơi đó như: trò chơi tìm
lắp cho các loại bình, loại chai, cháu sẽ tìm, cứ đóng nắp sao cho đúng với cái
bình hoặc cái chai đó.
Trò chơi càng hấp dẫn càng giúp trẻ hứng
thú nhận thức về thế giới xung quanh, từ đó giúp trẻ hoạt động được tích cực
trong vui chơi. Ở mỗi trò chơi đều giúp trẻ hình thành hay củng cố biểu tượng
nào đó một cách tổng hợp khái quát. Vì vậy mỗi giáo viên phải thiết kế các bài tập trò chơi như thế nào cho tất cả
các trẻ trong lớp thực hiện được mà không khó quá đối với trẻ chậm hơn bạn, và
cũng không quá dễ so với cháu khá, không quá thấp đối với cháu giỏi. Muốn được
như vậy đòi hỏi giáo viên phải nắm rõ đặc điểm phát triển tư duy của từng lứa
tuổi để thiết kế trò chơi mới lạ hấp dẫn, lúc nào cũng kích thích trẻ tìm ra
hướng giải quyết mà không cảm thấy nhàm chán.
Chúng ta cần chú ý đến cách tổ chức, cách
giải thích, hướng dẫn trò chơi, tạo hứng thú, lôi quấn cháu vào trò chơi, tránh
quát tháo gây cảm giác nặng nề, ép buộc cháu chơi.
5.3.
Khả năng áp dụng:
Giải pháp này đã được áp dụng mang lại
lợi ích thiết thực đối với trường mầm non.
Các biện pháp trên được tận dụng từ
nguyên vật liệu có sẵn ở địa phương, dễ tìm không tốn kém, mang lại hiệu quả sử
dụng cao nên có thể áp dụng ở tất cả các trường mầm non trên địa bàn thị xã.
6.
Các thông tin cần bảo mật: Không
7.
Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Nguyên vật liệu mở
Đối với trẻ:
Qua đó trẻ được trực tiếp chơi, kích
thích tính Cà Mau ham hiểu biết của trẻ, khơi gởi cho trẻ tính tư duy sáng tạo,
tinh thần đoàn kết phối hợp cùng bạn bè.
Trẻ rất hứng thú và tích cực tham gia chơi.
Đối
với cô:
Cô cần tìm ra phương pháp hay để lồng
ghép các trò chơi và biện pháp trên phù hợp với các tiết dạy làm tăng thêm hiệu
quả giảng dạy.
Các nguyên vật liệu mở, tiết kiệm được
chi phí, nguồn nguyên vật liệu dễ tìm tại địa phương.
Giáo viên dùng nhiều nguyên vật liệu để
đưa vào phục vụ cho công tác giảng dạy của mình thêm sáng tạo và phát triển tư
duy cho trẻ một cách tích cực.
Có thể hướng dẫn đồng nghiệp cùng đưa
các nguyên vật liệu dễ kiếm tại địa phương mà không tốn kém đưa vào giảng dạy.
Cô
chủ động hơn trong giảng dạy, không mất thời gian chuẩn bị đồ dùng hơn trong
công tác tổ chức các hoạt động phát triển nhận thức, phát triển thể chất, khám
phá khoa học, phát triển thẩm mỹ cho trẻ.
Vận động sự kết hợp chặt chẽ giữa gia
đình với nhà trường cùng cô giáo để đạt hiệu quả tốt hơn...
Đối với phụ huynh:
Cha mẹ
hãy kết hợp với giáo viên trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ.
Tập cho
trẻ tính tự lập hướng dẫn trẻ tự tìm tòi tư duy của bản thân tạo ra sản phẩm ở
nhà trẻ.
Thường
xuyên kể chuyện, trò chuyện với trẻ hằng ngày để trẻ ngày càng được mở rộng
những hiểu biết của mình hơn.
8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có
thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Sau khi
áp dụng biện pháp này, hiện nay lớp tôi dạy, trẻ tham gia các hoạt động rất
tích cực, cháu mạnh dạn hơn trong mọi hoạt động.Giờ học và giờ chơi trẻ thoải
mái, hứng thú và tích cực hơn.
Việc tổ
chức cho trẻ chơi các trò chơi này rất bổ ích và được các cháu hưởng ứng tốt.
Khi chơi
đòi hỏi trẻ phải tư duy, phải suy nghĩ phải tập trung vào để hoàn thành bài tập
đó giúp kích thích được não bộ hoạt động nên trẻ cũng thông minh hơn rất
nhiều.Từ đó hình thành tính chủ định, phát triển tư duy cho trẻ.
Khi trẻ
chơi kết hợp với bạn hay một nhóm bạn, trẻ sẽ giao tiếp với xã hội với bạn bè
nhiều hơn thông qua đồ chơi từ đó mạnh dạn hơn so với cuộc sống.
Ý thức
bảo vệ môi trường của trẻ được nâng cao.
Giáo
viên ít tốn kém tiền bạc và thời gian trong khâu chuẩn bị đồ dùng.
Được sự
hoan nghênh và đồng tình của các bậc phụ huynh.
Số liệu liên quan
|
Chưa
áp dụng / áp dụng |
Sĩ
số |
Sĩ
số trẻ đạt |
Tỉ
lệ % |
Sĩ
số trẻ chưa đạt |
Tỉ
lệ % |
|
Chưa
thực hiện |
32 |
18/32 |
56,25 |
14/32 |
43,75 |
|
Áp
dụng |
32 |
29/32 |
91 |
3/32 |
9 |
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/